logo OZDLaren3_800

Zuidlaren en WO-II

Oorlog en bevrijding in en om Zuidlaren (1940-1945)

Met dank aan hr. H. Steegenga en de Historische Vereniging Zuidlaren voor het beschikbaarstellen van de serie foto’s van dr. Timmer. Als er mensen zijn die meer foto’s hebben over de tweede wereldoorlog in en rondom Zuidlaren, houd ik me van harte aanbevolen. Uiteraard kunt u de foto’s zelf houden, als ik ze even mag scannen, kan iedereen kennis nemen van deze bijzondere periode uit de historie van ons dorp.

soldaten zdl 1939_1
Zuidlaren, de Mobilisatie, exercitie op de Brink, foto 1939
Ook in Zuidlaren werden militairen opgeroepen voor de mobilisatie. Dat men zich toen nog niet echt druk maakte, blijkt wel uit deze foto’s. De foto’s zijn door Joop gemaakt vanaf het TV-scherm. Het was een uitzending van TV-Noord over de mobilisatie in Noord Nederland. Als iemand mij de video/film opnames kan bezorgen houd ik me van harte aanbevolen.
bron: Joop H te Z

soldaten zdl 1939_3
Zuidlaren, de Mobilisatie, exercitie op de Brink voor de gouden Leeuw, foto 1939
bron: Joop H te Z

soldaten zdl 1939_4
Zuidlaren, de Mobilisatie, exercitie met muziek bij de kazerne, foto 1939
bron: Joop H te Z

kazerne_1940_2
Zuidlaren, de Kazerne in Duitse handen, foto 1940
Deze foto werd als ansichtkaart naar Duitsland gestuurd door de Duitse soldaten die hier gelegerd waren.
klik op de foto voor de achterzijde vd kaart.
bron: R. Boelens

kazerne_1940_3
Zuidlaren, de Kazerne in Duitse handen, foto 1940
Deze foto werd als ansichtkaart naar Duitsland gestuurd door de Duitse soldaten die hier gelegerd waren.
bron: R. Boelens

Kazerne 42-43
Zuidlaren, de kazerne in oorlogstijd, gefotografeerd door een Duitse soldaat, foto 1942-1943
bron: R. Boelens (afkomstig uit particuliere collectie met oorlogsfoto’s)

Duitse soldaten in zdlaren 1943
Zuidlaren, 30 mei 1943.
Een groep Duitse soldaten gelegerd in Zuidlaren poseert voor een statiefoto. Op de achterzijde staat geschreven: Zuidlaren 30-05-1943, “zum andenken”.
(bron: R. Boelens)
WO_II_omgeving_Kazerne__9_
Zuidlaren, WOII Kazerne, jaartal onbekend
Een uniek inkijkje in de dagelijkse gang van zaken in een bezette Kazerne in oorlogstijd
voor meer foto’s uit deze serie, klik hier of op de foto
(bron: Roelof Boelens)

01
Zuidlaren, datum onbekend.
Op de Zuidlaarder begraafplaats wordt een Duitse soldaat begraven. Deze en andere Duitse graven zijn na de oorlog verplaatst naar elders. Deze foto maakt onderdeel uit van een serie van 5. De foto’s komen van ee Duitse verzamelaar en zijn via E-BAY in Nederland terecht gekomen. Deze foto’s kunnen als schokkend ervaren worden, oa een hakenkruis.Klik hier voor de hele serie. Op het forum een discussie over een mogelijke naam of andere details van deze begrafenis.
(bron: R. Boelens)

evacuatie_800_2
Zuidlaren, 1943
Moeder Hamstra is in de oorlog (1943) geevacueerd met Psychiatrische Patiënten van Loosduinen naar Zuidlaren. Ze heeft dit setje (een mini setje van 10 ansichtkaarten van 9,5 bij 7,5 cm) als souvenir gekocht om later de datum van de retourreis nog te vermelden. Maar ze vond daar haar latere (Zuidlaarder) man en is zelf ,dus ook na de oorlog, niet meer uit Zuidlaren weg gegaan.
(bron: Joop H. te Z)

SDC14410
Dennenoord, 1944.
Terwijl boven de grond de wasserij gewoon gebruikt werd, zaten in onder de vloer van de wasserij een aantal onderduikers verborgen.
Bij de sloop van de Wasserij in 2010 zijn bovenstaande inscripties gefotografeerd. Klik voor meer foto’s. Zie ook het forum.
bron: M. Huizer & J. vd Schuur
wo2_san1_800
Zuidlaren, foto 1944
In 1944 werd het Noorder Sanatorium gebruikt als opleidingsinstituut voor eenheden van de Duitse Kriegsmarine. Op de foto een jonge marinier die poseert bij de zonnewijzer voor het gebouw
(bron: Boek: “Het Noorder Sanatorium te Zuidlaren”, J.H. Furnee en J.H.G Jonkman)

wo2_san2_800
Zuidlaren, foto 1944
Hier op dezelfde plek als de foto hierboven de jonge Duiste marinier vergezeld van een groep collega’s uit zijn eenheid.
(bron: Boek: “Het Noorder Sanatorium te Zuidlaren”, J.H. Furnee en J.H.G Jonkman)

wo2_san3_800
Zuidlaren, foto 1944
Een groepje Duitse mariniers in het Sanatorium, opvallend is de zeer jonge leeftijd van de jongens.
(bron: Boek: “Het Noorder Sanatorium te Zuidlaren”, J.H. Furnee en J.H.G Jonkman)

wo2_san4_800
Zuidlaren, foto 1944
Duitse mariniers poserend op de trap voor de ingang van het Sanatorium
(bron: Boek: “Het Noorder Sanatorium te Zuidlaren”, J.H. Furnee en J.H.G Jonkman)

WOII-kerkbrink
Zuidlaren, Kerkbrink, foto 1940-1945
Vanuit de kerktoren van de NH-Kerk is een foto gemaakt van marcherende Duitse soldaten.
bron: R. de Jonge

scan2_168_800
Zuidlaren, 1940-1945.
Ondanks het gebrek aan brandstof werd er toch getrouwd. De krant schreef toen: “Bruidspaartjes weten zich te behelpen. Benzineschaarste, geen nood; een één paards motor ingespannen, zoo dacht het bruidspaar dat zich j.l woensdagmiddag te Zuidlaren in den echt begaf.” De foto is gemaakt naast het oude gemeente huis (huize Larix).
(bron: A. Kinds - Roelfsema)

scan2_166_800
Zuidlaren, 1940-1945.
Gebrek aan brandstof, dus er moest een list worden verzonnen. Geert Roelfsema bouwde een gasgenerator en zette die op een karretje achter de taxi. Zo bleef er de mogelijkheid om te rijden.
(bron: A. Kinds - Roelfsema)
New_timmer-15
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
De Canadezen zijn in aantocht, de op de vlucht geslagen Duitsers blazen ‘smorgens tegen 9.00 uur de brug over de Drentsche-Aa op.
(fotograaf: Dr. Timmer)
New_timmer-3
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
Een wirrewar van betonijzer in de opgeblazen brug. Van deze oude brug zijn nu alleen nog wat restanten zichtbaar.
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-6
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
De in aantocht zijnde Canadezen worden gewaarschuwd door Dirk Korzaan, een bewoner van Dennenoord, hij wijst ze de weg via Zeegse en het bruggetje in Schipborg. Korzaan zit voorop het eerste voertuig van de kolonne als ze rond 10.30 uur Zuidlaren binnen komen rijden.
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-17
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
Een post van de Canadezen in Westlaren, op de achtergrond de zandheuvels van Slootsbergen. De bewoners van Westlaren staan er in drommen om heen te kijken.
 (fotograaf: Dr. Timmer)
New_timmer-5
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
De Canadezen trekken Zuidlaren in begroet door de bewoners. Deze foto is vanaf het balkon van de boerderij van dr. Timmer genomen. Achter het huis zie je het pand van de fam. Van Calker. (bron: M.J. Venema)
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-10
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
De militairen ter hoogte van de kruising stationsweg/hondsrugstraat.
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-11
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
Canadezen rijden door Zuidlaren, foto genomen voor het huis van dr. Timmer, dus hoek Hondsrugstraat-Stationsstraat. Een van de vrouwen zal vermoedelijk mevr.Timmer geweest zijn (bron: M.J. Venema)
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-12
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
Zuidlaarder bevolking begroet de Canadezen, dit is de Stationsweg bij restaurant Sapori. In deze boerderij is dr. Timmer nog voor de oorlog zijn huisartsenpraktijk begonnen. Hij huurde de boerderij van de fam. Wuffing. Rechtervoorkamer was zijn spreeekkamer en daarachter in de zogenaamde opkamer(zat een kelder onder) was zijn wachtkamer. Hij heeft daar tot eind jaren 40 gewoond en praktijk gehouden. Daarna is hij naar hoek Koningsstraat/Stationsweg gegaan waar hij een nieuw huis had laten bouwen. Aaan de overkant zie je de stelmakerij van Appe Dinkla (bron: M.J. Venema).
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-32
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
Vol bewondering wordt het Canadese kanon bekeken door de schooljeugd van Zuidlaren. Locatie kruising Stationsweg/Hondsrugstraat.
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-21
Bevrijding 13 april 1945.
Foto genomen op de hoek Stationsweg/Hondsrugstraat.
 (fotograaf: Dr. Timmer)
New_timmer-24
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
Canadezen rijden Zuidlaren binnen, locatie kruising Stationsweg/Hondsrugstraat.
 (fotograaf: Dr. Timmer)
New_timmer-31
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
De Canadezen en hun voertuigen worden bewonderd door de bewoners van Zuidlaren. Kruising Stationsweg/Hondsrugstraat.
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-13
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
Begroet door jong en oud, ter hoogte van het Postkantoor.
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-26
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
Zuidlaren loopt uit voor de bevrijders, hier de Stationsweg met links het postkantoor.
 (fotograaf: Dr. Timmer)
New_timmer-28
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
Verzamelde mensenmassa voor het oude gemeentehuis aan de Millystraat.
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-7
Zuidlaren, Bevrijding 13 april 1945.
Deze foto is gemaakt aan de Millystraat.Een gedeelte van Hotel van Es is links te zien. Daarnaast het huis van Mw Anne Drent, daarnaast de Tabaks winkel waar later Familie Gisolf heeft gewoond, en daarnaast (boven de man met alpino) de centrawinkel van Gerrit Kemkers (bron: Baving)
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-16
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
Onbekend waar deze foto genomen is. Aardig detail: deze militairen zijn ook al in Rolde geweest, getuige de opschriften op het voertuig.
 (fotograaf: Dr. Timmer)
New_timmer-23
Zuidlaren, bevrijding 13 april 1945.
Rupsvoertuig, plaats onbekend
 (fotograaf: Dr. Timmer)
New_timmer-22
De Groeve, bevrijding 13 april 1945.
Een post van de Canadezen het Café Biljart in de Groeve
 (fotograaf: Dr. Timmer)
New_timmer-25
De Groeve, bevrijding 13 april 1945.
Een post van de Canadezen het Café Biljart in de Groeve
 (fotograaf: Dr. Timmer)
New_timmer-30
De Groeve, bevrijding 13 april 1945.
Een post van de Canadezen het Café Biljart in de Groeve, op de Jeep staat het opschrift, Loon
 (fotograaf: Dr. Timmer)
New_timmer-29
De Groeve, bevrijding 13 april 1945.
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-1
De Groeve, Bevrijding 13 april 1945.
Onbekend wie dit zijn. Locatie, de serre in café de Groeve (bron: F. Haisma)
 (fotograaf: Dr. Timmer)

New_timmer-2
De Groeve, Bevrijding 13 april 1945.
Militaire voertuigen voor Café de Groeve (Serre links nog juist zichtbaar).
 (fotograaf: Dr. Timmer)

oostermoer 1945_225   Oostermoer, uitgave 14 april 1945 ter gelegenheid van de bevrijding (voorzijde) .bron: U. Nonkes

oostermoer 1945 achterzijde_225   Oostermoer, uitgave 14 april 1945 ter gelegenheid van de bevrijding (achterzijde)

Bevrijding gronstraat_800
Zuidlaren, Groningerstraat, de kinderen willen maar wat graag poseren bij de Canadeese tank, foto april 1945.
bron: R. de Jonge

WOII_grstraat_3
Zuidlaren, Groningerstraat, gevangen genomen Duitsers werden naar het tentenkamp gevoerd, foto april 1945.
bron: Joop H te Z

WOII_grstraat_1
Zuidlaren, Groningerstraat, achter in de jeep een krijgsgevangen Duitse officier, foto april 1945.
bron: Joop H te Z

WOII_grstraat_2
Zuidlaren, Groningerstraat, foto april 1945.
Een tijdelijke krijgsgevangenenkamp in het weiland tussen de Molen en de Groningerstraat. De foto is genomen ongeveer vanaf waar nu het sprookjeshof is. De Duitse soldaten werden vanaf hier naar Duitsland op transport gesteld.
bron: Joop H te Z

Bevrijdingsoptocht 1945
Zuidlaren, bevrijdingsoptocht 1945.
Heeft iemand meer informatie? wanneer en wat er zoal georganiseerd werd?
bron: F. Haisma

Bevrijdingsfeest 1945.02
Zuidlaren, bevrijdingsoptocht en feestelijkheden 1945.
bron: F. Haisma

Zuidlaren, feest na de oorlog in 1945
Zuidlaren, bevrijdingsfeest 1945, foto 31 augustus 1945.
Er werd er een optocht met versierde wagens gehouden. Bloemen waren toen te duur, groen was er genoeg. De foto. In het midden – onder de kroon – zit Anna de Jong (haar vader was kruidenier aan de huidige Schipborgerweg). De rest v.l.n.r. Bettie Aikema, Trijntje Bouwers, Jantje Meints, Dinie Meints, Minie Bouwers, Jantje (v.d.?) Ploeg, Aukje de Jong, onder de kroon haar reeds genoemde zuster) Jannie Vink, Alie Mennen, Hannie Schoenmaker, Betsie Mennen, Jantje Vossebelt, (daarvoor) Annie ten Haaf, en Ellie Kadijk (kwam uit Groningen en logeerde bij iemand).
 bron: T.J. Bouwers